|
تنگ طه
وبلاگي شامل مطالب آموزشي دوره ابتدايي و مطالبي درباره روستاي تنگ طه
جشنهاي باستان : در متون ادبي قوم آريا از جمله اقوام شاد بوده اند كه از هر فرصتي براي شادي و دور هم بودن و به ياد هم بودن استفاده مي كرده اند . در متون ادبي بيشتر از سه جشن مهم آريايي به نامهاي جشن نوروز كه در ابتداي سال و اول فروردين انجام مي گرفته و يادگار جمشيد كياني و زمان تاجگذاري اوست . جشن ديگر جشن مهرگان در ابتداي مهر ماه و در برخي منابع در 16 مهر ماه انجام مي گرفته و زمان پيروزي فريدون بر ضحاك مي باشد و جشن ديگر جشن سده كه در دهم بهمن ماه انجام مي گرفته است . ديگر جشن معروف جشن تيرگان كه زمان جانفشاني آرش كمانگير مي باشد . اما از اين جشن در اشعار شعرا چندان اثري نيست . البته جشنهاي ديگري هم وجود داشته كه مانند سه جشن اول همگاني نبوده و هميشه اجرا نمي شده است . قاآني جشنهاي معروف را در يك تركيب بند آورده كه جالب است : بوالعجب هنگامه ای خلق جهان آراستند طرفه جشنی جانفزا پیر و جوان آراستند گر نشد بیت‌الشرف بیت‌الهبوط آفتاب جشن نوروزی چرا در مهرگان آراستند تا ز تنشان روح نگریزد ز شادی درعروق رشته‌ها هر یک ز بهر حبس جان آراستند جان به تنشان تازه شد از تنگ ظرفی لاجرم جای اول روح را در استخوان آراستند تا حَمَل را باز نشناسد ز جدی آهوی چرخ جشن نوروزی دو مه پیش از کمان آراستند گر نه افریدون فری بر بیوراسبی، چیره شد مهرگان جشن ازچه رودرهر کران آراستند یا فکند آرش کمانی تیری از آمل به مرو کز طرف فرخنده جشنی تیرگان آراستند یا نه امطار مطر شد بعد چندین سال قحط جشن شایانی به روز مهرگان آراستند یا مقید ساخت خصم نامقید را ملک کز فرح جشنی فره در جاودان آراستند
شاهنامه فردوسي از سه جشن بزرگ سخن به ميان مي آورد كه گويا در اين سه جشن شاه بار عام يا خاص مي داده و مردم به ديدار او مي رفته اند . فردوسي در چند جا به اين سه جشن اشاره مي نمايد از جمله در ماجراي بهرام پسر يزدگرد كه پس از بازگشت از يمن پدر او را زنداني مي نمايد و فقط در سه جشن كه بار عام مي داده بهرام مي توانسته پدر را ببيند . به ایوان همی بود خسته جگر ندید اندران سال روی پدر مگر مهر و نوروز و جشن سده که او پیش رفتی میان رده در چند جا فردوسي اين سه جشن يا يكي از آنها را از نشانه هاي فرهنگ ايراني مي شمرد و شاهان ايراني پس از پيروزي اين جشنها را در آن سرزمين برپا داشته و در كنار ساختن آتشكده كه عبادتگاه آنان بود به اين امر نيز مبادرت مي نمودند . مثلا در ماجراي پيروزي كسري بر روم مي گويد : نهاد اندر آن مرز آتشکده بزرگی بنوروز و جشن سده مداین پی افگند جای کیان پراگنده بسیار سود و زیان يا در ماجراي بهرام و خسرو پرويز گويد : به ایران بران رای بد ساوه‌شاه که نه تخت ماند نه مهر وکلاه کند با زمین راست آتشکده نه نوروز ماند نه جشن سده يا در خواب ديدن انوشيروان عادل مي گويد: چنان دید کز تازیان صد هزار هیونان مست و گسسته مهار گذر یافتندی با روند رود نماندی برین بوم بر تار و پود به ایران وبابل نه کشت ودرود به چرخ زحل برشدی تیره دود هم آتش به مردی به آتشکده شدی تیره نوروز و جشن سده يا در نصايح بهمن به اسكندر در هنگام مرگ مي گويد نژاد او مي تواند : بیاراید این آتش زردهشت بگيرد همان زند و استا بمشت نگه دارد این فال جشن سده همان فر نوروز و آتشکده همان اورمزد و مه و روز مهر بشوید به آب خرد جان و چهر کند تازه آیین لهراسپی بماند کیی دین گشتاسپی يا در ماجراي هفتواد و شكست او گويد : ز پرمایه چیزی که بد دلپذیر همی تاخت تا خره اردشیر بکرد اندران کشور آتشکده بدو تازه شد مهرگان و سده سپرد آن زمان کشور و تاج و تخت بدان میزبانان بیدار بخت وزان جایگه رفت پیروز و شاد بگسترد بر کشور پارس داد يا نظامي در خمسه درباره عادات ايرانيان مي گويد : دگر عادت آن بود کاتش پرست همه ساله با نوعروسان نشست به نوروز جمشید و جشن سده که نو گشتی آیین آتشکده فردوسي علت و زمان پيدايش هر سه جشن را بيان مي دارد . ابتدا جشن سده از هوشنگ نگه کرد هوشنگ باهوش و سنگ گرفتش یکی سنگ و شد تیزچنگ به زور کیانی رهانید دست جهانسوز مار از جهانجوی جست برآمد به سنگ گران سنگ خرد همان و همین سنگ بشکست گرد فروغی پدید آمد از هر دو سنگ دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ بگفتا فروغیست این ایزدی پرستید باید اگر بخردی شب آمد برافروخت آتش چو کوه همان شاه در گرد او با گروه یکی جشن کرد آن شب و باده خورد سده نام آن جشن فرخنده کرد ز هوشنگ ماند این سده یادگار بسی باد چون او دگر شهریار البته منوچهري جشن سده را آيين شاهان بزرگ مانند كيومرث مي داند . جشن سده امیرا! رسم کبار باشد این آيین گیومرث و اسفندیار باشد
جشن نوروز از جمشيد جهان انجمن شد بر آن تخت او شگفتی فرومانده از بخت او به جمشید بر گوهر افشاندند مران روز را روز نو خواندند سر سال نو هرمز فرودین برآسوده از رنج روی زمین بزرگان به شادی بیاراستند می و جام و رامشگران خواستند چنین جشن فرخ ازان روزگار به ما ماند ازان خسروان یادگار نظامي جشن نوروز را همراه باردادن شاه مي داند و آنرا يادگار جمشيد مي داند . آن روز که روز بار باشد نوروز بزرگوار باشد نادیه بگویم از جد و بخت کو چون بود از شکوه بر تخت به جشن فریدون ونوروزجم که شادی سترد از جهان نام غم جهانداربنشست برتخت خویش نشستند شاهان سرافکنده پیش
جشن مهرگان از فريدون فریدون چو شد بر جهان کامگار ندانست جز خویشتن شهریار به رسم کیان تاج و تخت مهی بیاراست با کاخ شاهنشهی به روز خجسته سر مهرماه به سر بر نهاد آن کیانی کلاه زمانه بی‌اندوه گشت از بدی گرفتند هر کس ره ایزدی دل از داوریها بپرداختند به آیین یکی جشن نو ساختند نشستند فرزانگان شادکام گرفتند هر یک ز یاقوت جام می روشن و چهره شاه نو جهان نو ز داد و سر ماه نو بفرمود تا آتش افروختند همه عنبر و زعفران سوختند پرستیدن مهرگان دین اوست تن آسانی و خوردن آیین اوست اسدي طوسي نيز پيدايش جشن مهرگان را اينگونه بيان مي دارد : بیآمد فریدون به شاهنشهی وز آن مارفش کرد گیتی تهی سرش را به گزر کیی کوفت خرد ببستش، به کوه دماوند برد چودربرج شاهین شد ازخوشه مهر نشست اوبه شاهی سرماه مهر بر آرایش مهرگان جشن ساخت به شاهی سر از چرخ مه برفراخت بدین جشن وی آتش آراستست هم آیین این جشن ازاو خاستست ناصر خسرو به زمان جشن مهرگان و نوروز و تقابل آنها با هم اشاره دارد . اگر یادگارست ازو ماه مهر بکوش و به رنج ایچ منمای چهر نوروز به از مهرگان اگرچه هردو دو زمانند اعتدالی ز رومت کاروان آورد نوروز ز فنصور آرد اکنون مهرگانت منوچهري كه در وصف طبيعت استاد است جشن مهرگان را زيبا توصيف مي نمايد و حال و هواي زمان برپايي اين جشن را به خوبي ترسيم مي نمايد . آمد خجسته مهرگان، جشن بزرگ خسروان نارنج و نار و اقحوان، آورد از هر ناحیه گلنارها: بیرنگها، شاهسپرم: بی‌چنگها گلزارها چون گنگها، بستانها چون اودیه لاله نروید در چمن، بادام نگشاید دهن نه شبنم آید بر سمن، نه بر شکوفه اندیه نرگس همی درباغ در،چون صورتی ازسیم وزر وان شاخه‌های موردتر چون گیسوی پرغالیه وان نارها بین ده رده، بر نارون گرد آمده چون حاجیان گرد آمده در روزگار ترویه او همچنين اين جشن را منتسب به فريدون مي داند . مهرگان جشن فریدونست و او را حرمتست آذری نو باید و می خوردنی بی‌آذرنگ داد جشن مهرگان اسپهبد عادل دهد آن کجا تنها به کشکنجیر بندازد زرنگ فرخي سيستاني نيز مهرگان را جشني مي داند كه در آن بزرگان به زيردستان هديه مي داده اند و اين جشن را يادگار فريدون مي داند . مهرگانش خجسته باد چنان کو خجسته پی و خجسته لقاست کاندرین مهرگان فرخ پی زو مرا نیم موزه نیم قباست شاد باش ای ملک پاکدل پاک گهر کام ران ای ملک نیکخوی نیک خصال مهرگان جشن فریدون ملک فرخ باد بر تو ای همچو فریدون ملک فرخ فال مسعود سعد سلمان نيز در اين باره گويد : جز من که گفت خواهد در خورد تو ثنا جز تو که را رسد به بزرگی من گمان آرایشی بود به ستایشگری چو من در بزم و مجلس تو به نوروز و مهرگان ديگر شعرا نيز درباره اين جشن ابياتي دارند مانند : فرخنده و مبارک و میمون و سعد باد نوروز و مهرگان و بهار و خزان تو انوري ملکا، جشن مهرگان آمد جشن شاهان و خسروان آمد خز به جای ملحم و خرگاه بدل باغ و بوستان آمد مورد به جای سوسن آمد باز می به جای ارغوان آمد رودكي نثارت آوریدم مهرگانى روان چون آب چشمهء زندگانى بدین جشنت نیاورد ایچ کهتر نثارى از نثار بنده مهتر فخرالدين اسعد گرگاني مهرگان باد همایون ومبارک عیدت ای همایون زرخت عید وشهور وایام سلمان ساوجي این چنانست که استاد دقیقی فرمود مهرگان آمد جشن ملك آفريدونا مهرگان آمد به آیین فریدون و قباد وز فریدون و قباد اندرزها دارد به یاد ملك اشعرا بهار
نظرات شما عزیزان:
درباره وبلاگ  به وبلاگ من خوش آمدید آخرین مطالب آرشيو وبلاگ پيوندها تبادل لينك هوشمند نويسندگان
|
||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: